چطور روی گنو/لینوکس بازی کنیم ؟

بگذارید همین اول خیالتان را راحت کنم. اگر خودتان را گیمر می‌دانید، گنو/لینوکس پلتفرم مناسب شما نیست و به این زودی‌ها هم نخواهد بود؛ توزیع‌های لینوکسی برا گیم مناسب نیستند و این موضوعی است که حتی طرفداران متعصب لینوکس هم به آن اذعان دارند.

اما این به این معنی نیست که کاربران لینوکس نمی‌توانند بازی‌ کنند. اگر از طرفداران نرم افزار آزاد هستید یا مثل من بنا به تخصص از توزیع‌های لینوکسی استفاده می‌کنید و بدتان نمی‌آید در فراغت کمی هم روی OS لینوکسی خود بازی کنید، اینجا جای شماست. در این مقاله قصد دارم در ابتدا به بررسی سوالات پرتکرار درباره گیمینگ روی لینوکس پرداخته و بعد روش‌های بازی کردن روی این OSهای لینوکسی را شرح دهم، پس در ادامه با گیم تک همراه باشید.

می‌توان روی لینوکس بازی کرد؟

جواب دادن این سوال کمی دشوار است؛ بله قطعا می‌توان روی لینوکس بازی کرد، اما نه هربازیی. همانطور که پیش‌تر گفتم لینوکس OS مناسب گیمینگ نیست و نخواهد بود. غالب توسعه دهندگان بازی‌های ویدئویی هنگام عرضه حتی به عنوان بخش کوچکی از بازار خود به سیستم‌های لینوکسی فکر هم نمی‌کنند. پس توقع خود را از تجربه گیمینگ روی لینوکس چندان بالا نبرید.

با اینحال این روزها با پیشرفت توسعه دهندگان و یکپارچه شدن تکنولوژی، اهمیت این موضوع برای توسعه دهندگان و علاقمندان این حوزه نیز بیشتر شده است. به طوری که برخی شرکت‌ها از جمله ولو (Valve Software) که مجموعه ناشر استیم است، برای فراهم کردن تجربه بازی کردن روی لینوکس به تکاپو افتاده‌اند. همچنین ابزارهای اوپن سورس و رایگان بیشتری نیز برای بهبود این تجربه منتشر شده‌اند.

خب گفتیم که تعدادی از بازی‌ها را می‌توان روی گنو/لینوکس تجربه کرد. البته کیفیت همه بازی‌ها روی لینوکس یکسان نخواهد بود، در واقع اگر بخواهم بازی‌ها را روی لینوکس دسته بندی کنم، داریم:

• بازی‌های بومی لینوکس
• بازی‌های ویندوز در لینوکس
• بازی‌های مرورگر
• بازی‌های ترمینال

بازی‌های بومی لینوکس را از کجا پیدا کنیم؟

منظور از بازی های بومی لینوکس، آن دسته از بازی‌هاست که به طور رسمی و از سوی ناشر و توسعه دهنده در لینوکس پشتیبانی می‌شوند. در این مورد شما تنها کافیست آن عنوان را دانلود کرده و اجرا کنید تا بدون هیچ گونه عیب و ایراد احتمالی پخش شود.

البته، تعداد بازی‌هایی که به طور رسمی از لینوکس پشتیبانی می‌کنند زیاد نیست اما طیف قابل قبولی دارد. شما بازی‌های رسمی لینوکس را می‌توانید به صورت قانونی از فروشگاه GOG، مجموعه Itch.io، وبسایت بازی‌های پرتابل لینوکس (Portable Linux Games)، وبسایت رایگان و اوپن سورس PenguspyPenguspy و البته استیم پیدا کنید. شما همچنین می‌توانید در مخازن (Repositories) نرم افزاری توزیع لینوکسی خود به دنبال این بازی‌ها بگردید.

بازی‌های لینوکسی روی استیم

همانطور که گفتم ولو (Valve Software) از معدود مجموعه‌هایی است که به پشتیبانی از گیمینگ روی لینوکس می‌پردازد. برای دیدن لیست بازی‌های حاضر در استیم کافی است بعد از نصب پلتفرم استیم، وارد فروشگاه شده و از نوار بالا Browse را انتخاب کرده و از دسته بندی‌های حاضر لینوکس را انتخاب کنید؛ همان طور که در تصویر مشاهده می‌کنید استیم حتی از بازی‌ها برای مک نیز پشتیبانی می‌کند.

البته اگر در صفحه اصلی فروشگاه به دنبال بازی می‌گردید، بایستی هنگام جستجو برای بازی‌های لینوکس در فروشگاه‌ها به علامت پشتیبانی از لینوکس دقت کنید.

بازی‌های ویندوزی روی لینوکس

فکر می‌کنم این قسمتی است که اکثرتان منتظرش بودید. این روزها اجرای برخی از بازی‌های ویندوزی روی توزیع‌های لینوکسی با کمک بعضی ابزارها ممکن است اما گاهی خروجی کیفیت مورد نیاز برای بازی کردن را به شما نمی‌دهد. برای دانستن اینکه بازی مورد نظر توانایی اجرا روی لینوکس را داراست یا نه از دیتابیس پروتون استفاده می‌کنیم.

این وبسایت بازی‌های غیربومی را بر اساس کیفیت اجرا روی سیستم‌های لینوکسی، با پنج رنگ دسته بندی می‌کند.

• سبز: بازی‌های بومی لینوکس
• پلاتینی: به بهترین شکل و بدون مشکلی روی سیستم‌های لینوکسی اجرا می‌شوند.
• طلایی: با تقریب خوبی به شکل قابل قبول اجرا می‌شوند.
• نقره ای: با مشکلاتی جزیی اجرا می‌شوند، اما به طور کلی قابل بازی هستند.
• برنزی: قابل اجرا هستند، اما اغلب با وجود مشکلات متعددی که دارند مانع از تجربه راحت و با کیفیت می‌شوند.
• قرمز: به هیچ عنوان قابل اجرا و بازی کردن نیستند.

همان طور که ملاحظه می‌کنید تعداد بازی‌هایی که می‌توان با کیفیت بالا روی سیستم‌های لینوکسی بازی کرد، زیاد نیست. البته تجربه کردن همین تعداد معدود هم نیازمند استفاده از ابزارهایی است که در ادامه معرفی می‌کنم. نکته‌ی جالبی که از این دیتابیس می‌توان فهمید، میزان پشتیبانی بالای مجوعه ولو و بازی‌هایش از دنیای لینوکس است.

واین (Wine)

واین/Wine (نام اختصاری Wine Is Not Emulator) یک لایه سازگاری است که می‌تواند برنامه‌های ویندوز را روی چندین سیستم عامل سازگار با POSIX مانند Linux ،macOS و BSD اجرا کند. در واقع این محصول رایگان و اوپن سورسی است که از سال ۱۹۹۳ و با کوشش باب آمستاد (Bob Amstadt) امکان اجرای نرم‌افزارهای ویندوزی را روی سیستم‌عامل‌های توسعه یافته برپایه لینوکس فراهم می‌کند. برای اجرای بازی‌های ویندوزی نیز می‌توان از آن بهره برد.

همچنین شبیه ساز Wine نرم افزار مکمل به نام PlayOnLinux دارد که نوعی رابط کاربری موثر برای این شبیه ساز را فراهم می‌آورد که به کاربر امکان پیکربندی و دسترسی به آن بدون استفاده از ترمینال را می دهد.

کراس‌اور (CrossOver)

نرم افزار CrossOver در واقع نسخه بهبود یافته Wine است که پشتیبانی حرفه ای و فنی را نیز به همراه دارد. اما برخلاف واین رایگان نیست و بایستی سالانه حق اشتراک آن را با چیزی حدود ده دلار پرداخت کنید. این نرم افزار کارآمدترین و بهترین روش اجرای برنامه‌های ویندوزی روی توزیع‌های لینوکسی است.

لوتریس (Lutris)

لوتریس یک پلتفرم بازی اوپن سورس برای لینوکس است که خود روی شبیه ساز بازی‌ها را نصب و راه اندازی می‌کند تا بتوانید بدون دردسر تنظیم بازی‌ها، شروع به بازی کردن کنید. لوتریس عناوین محبوبی از یوپلی، اورجین، بتل دات نت و استیم فراهم کرده است. از جمله بازی‌هایی که می‌توانید به واسطه این پلتفرم تجربه کنید می‌توان به اورواچ و وارکرفت اشاره کرد.

مخزن GameHub

گیم‌هاب یکی از مخزن‌های رایگان برای توزیع‌های لینوکسی است که از اجرای برخی بازی‌های استیم، Humble Bundle و GOG پشتیبانی می‌کند.

استیم پلی (Steam Play)

ورژن لینوکسی این نرم افزار که اولین بار در سال ۲۰۱۸ منتشر شد، هنوز در نسخه بتا قرار دارد. با این وجود ابزار مناسبی است که با بیش از ۳۰۰۰ بازی، به کاربران لینوکسی اجازه بهره بردن از بازی‌ها را می‌دهد. برای دریافت اطلاعات بیشتر و دریافت پکیج‌های این کلاینت از این صفحه استیم استفاده کنید.

توزیع‌های لینوکس مناسب گیمینگ

ظاهرا بهینه سازی برخی از توزیع‌های لینوکسی بیشتر مناسب گیم است. در واقع حتی توزیع لینوکسی که بر محوریت گیم هم توسعه داده شده هم وجود دارد. در ادامه برخی از این توزیع‌ها را که فکر میکنم کارایی بالاتری داشته باشند، معرفی میکنم.

توزیع لینوکسی SteamOS

می‌توان گفت SteamOS که توسط شرکت ولو و بر پایه دبیان (Debian) توسعه داده شده است، بهترین گزینه برای تجربه گیمینگ روی لینوکس است. البته این توزیع در اصل فقط دبیان لینوکس است که کلاینت استیم به عنوان برنامه راه اندازی پیش فرض روی آن تنظیم شده است. این توزیع با میزکار گنوم منتشر شده است. میزکاری که ظاهرا برای بهبود عملکرد کیبورد و جوی استیک بهینه شده است.

توزیع لینوکسی Lakka

اگر تا به حال اسم آن را نشنیده‌اید، Lakka یک توزیع سبک لینوکسی است که کامپیوتر شما را به یک کنسول رترو گیمینگ (Retrogaming) تبدیل می‌کند. منظور از رترو گیمینگ، اجرا یا جمع آوری بازی‌های قدیمی کامپیوتر، کنسول یا آرکید در زمان معاصر است.

این توزیع سبک که تلاش کرده رابط گرافیکی پلی استیشن ۳ را بازسازی کند، قابلیت نصب روی رزبری پای (Raspberry Pi) را نیز دارد. توزیع Lakka بیشتر بر روی یکپارچه سازی با سیستم عامل تمرکز دارد؛ به این معنی که شبیه سازهای بازی را برای سیستم ها و موتورهای قدیمی فراهم می‌کند. می‌توانید از شبیه سازها برای بازی کردن عناوینی از نینتندو (Nintendo)، دریم کست (Dreamcast)، سگا جنسیس (Sega Genesis) و N64 یا عناوین خانگی مانند POWDER ، Warcraft Tower Defense و غیره بهره ببرید.

 توزیع لینوکسی Game Drift

توزیع Game Drift دارای اولین اپ استور گیمینگ لینوکسی با بیش از ۱۲۰۰ عنوان مختلف است. با وجو اینکه کیفیت و سطح بازی‌های حاضر هنوز قابل قبول نیستند اما بازی‌های بیشتری به طور منظم در حال اضافه شدن به آن هستند.

 توزیع لینوکسی Ubuntu GamePack

این توزیع غیررسمی که بر پایه‌ی اوبونتو ۱۴.۰۴ توسعه داده شده است را می‌توان بهینه‌ترین توزیع لینوکسی بری گیم دانست. که می تواند تجربه بازی خوبی در اختیار علاقه مندان بازی ها قرار دهد.

  این سیستم عامل علاوه بر کلاینت استیم، مجهز به PlayOnLinux  و واین (wine) است که به راحتی تجربه بازی‌های ویندوزی را ربرایتان فراهم می‌کند. همچنین با وجود نرم افزارهای جاوا و فلش در این سیستم عامل، مشکلی با بازی‌های آنلاین و مبتنی بر مرورگر نخواهید داشت.

بازی‌های ترمینال لینوکس

کمی بالاتر و در دسته بندی‌ها اشاره کردم که از طریق ترمینال نیز می‌توان به بازی کردن پرداخت؛ البته بستگی به انتظارات و تعریفتان از گیم دارد! اما خب اگر هدف سرگرمی است، ترمینال لینوکس برای شما انتخاب‌های بامزه‌ و نوستالژیکی را در دسترس قرار داده است.

شما می‌توانید بازی‌هایی چون Hangman، بازی معروف Snake، خانه سازی‌هایی چون Bastet و حتی Pacman را روی ترمینال بازی کنید. اگر کم سن و سال نباشید این عناوین می‌تواند بشدت برایتان خاطره انگیز و سرگرم کننده باشد. با اینحال شیوه دریافت و استفاده این عناوین از این مقاله خارج است اما با کمی جستجو به گزینه‌های خوبی می‌رسید.

بازی‌های مرورگر

این روزها و با پیشرفت دانش توسعه وب، بازی‌های مبتنی بر مرورگر انتخاب‌های جذاب‌تری نسبت به گذشته در اختیارمان قرار می‌دهند که فاصله با آن‌ها تنها چند کلیک است. یکی از بهترین گزینه‌ها برای تجربه بازی‌های مبتنی بر مرورگر وب استور گوگل کروم است. همچنین با جستجو می‌توانید عناوین رقابتی و آنلاین زیادی که بر روی مرورگر یافت می‌شوند بیابید.

همگام سازی دسته‌های بازی

همان طور که احتمالا بدانید تعداد کثیری از دیوایس‌های سخت افزاری از سیستم‌های مبتنی بر لینوکس پشتیبانی کاملی نمی‌کنند و یا مشکلاتی در اجرای دارند. اگر قصد دارید برای بازی کردن روی لینوکس از دسته/گیم پد/جوی استیک/کنترلر استفاده کنید لازم است پیش از استفاده آن‌ها را اصطلاحا مپ (Mapping) یا ترسیم کنید تا بتوانید بدون مشکل تجربه روانی از بازی کردن داشته باشید. در ادامه من ابزارهایی برای مپ کردن کنترلر معرفی می‌کنم.

نرم افزار SDL2 Gamepad Tool

نرم افزار SDL2 Gamepad Tool یک برنامه رایگان و اوپن سورس است که به شما امکان می‌دهد دکمه‌های کنترل کننده بازی را با استفاده از یک رابط گرافیکی آسان برای استفاده خود شخصی سازی و پیکربندی کنید. همانطور که از نامش پیداست، فقط برای بازی هایی که از SDL2 API برای پشتیبانی از کنترلر استفاده می‌کنند (بیشتر بازی های بومی لینوکس) کار می‌کند.

نرم افزار QJoyPad

مشابه نرم افزار قبلی یک برنامه گرافیکی اوپن سورس و رایگان است که به شما امکان می دهد رویدادهای صفحه کلید و ماوس را برای یک کنترل کننده بازی ترسیم یا مپ کنید.

نرم افزار SC Controller

یک برنامه GTK3 است که به شما امکان می‌دهد دکمه‌های کنترلرهای استیم، دوال شاک چهار، کنترلر ایکس باکس و سایر گیم پدهای مشابه را ترسیم یا مپ کنید. نکته برجسته این برنامه توانایی آن در پیکربندی نگاشت‌های پیشرفته گیم پد است که معادل ابزار پیکربندی داخلی Steam client است. این نرم افزار طیف گسترده‌تری را نسبت به دو مورد قبلی پشتیبانی می‌کند.

کلام آخر

در نهایت با وجود همه مشکلات وارده به توزیع‌های لینوکسی همچنان می‌توان از تجربه بازی کردن روی این سیتم‌ها لذت برد. من در این مقاله به بررسی بهترین ابزارها، توزیع‌ها و روش‌های تجربه گیمی که روی گنو/لینوکس می‌شناختم و خود تجربه کرده بودم، پرداختم. بدیهی است که امکانات بیشتری نیز وجود دارد که می‌تواند عملکرد بهتر یا بدتری نسب به این ابزارها داشته باشند. اگر شما نیز تجربه‌ای از بازی کردن روی گنو/لینوکس دارید با ما به اشتراک بگذارید.